Jacques van der Velden, lid van de werkgroep Topniemen, doet onderzoek naar herkomst en betekenis van locale veldnamen, ook wel toponiemen genoemd. Met enige regelmaat publiceert hij zijn bevindingen als artikelen in ons verenigingsblad De Vonder en hij doet dat in een makkelijk leesbare stijl. Deze pagina brengt al zijn artikelen onder de aandacht. Steeds ziet u een afbeelding uit een artikel met daaronder de eerste alinea.
Wilt u meer weten over een genoemde veldnaam, klik dan de de bijbehorende link [...lees in De Vonder..] en meteen verschijnt het artikel op uw scherm.
(Ziet u niet meteen het artikel maar wel de voorpagina, herkenbaar aan de afbeelding van een brug, blader dan in de pdf naar de juiste bladzijde.)
AMSLOBERG DEEL 1
Asten en Someren waren ooit grensdorpen van het voormalige hertogdom Brabant. Aan de andere kant van de grens bevond zich het hertogdom Gelre, waartoe ook het Land van Weert behoorde. Vanaf het begin van de veertiende eeuw oefenden de heren Van Horne daar het gezag uit. Maar het Land van Weert heeft formeel nooit deel uitgemaakt van de heerlijkheid (later graafschap)
...lees in De Vonder...(bladzijde 12)
AMSLOBERG DEEL 2
Vechten rond een plek waar merels zingen. Al in 1454 klaagden de inwoners van Someren bij hun hertog Philips van Bourgondië over de wandaden van de Weertenaren. Zij zouden dagelijks in grote groepen op de gemeynt van Someren heide maaien en turf steken. Door krachtiger optreden van de hertog, bleeft het tot 1540 rustig, maar daarna laaide het conflict weer op. De dorpsbestuurders van Someren stuurden brieven naar Weert/Nederweert in de hoop daarmee het probleem op te lossen, maar dat hielp niet
...lees in De Vonder...(bladzijde 13)
balisboom
Op dinsdag 24 september 1987 stond op de agenda van de gemeenteraad van Someren het onderwerp‘nieuwe straatnamen’. In bestemmingsplan ́de Renkant ́moesten drie wegen van namen worden voorzien. Voorgesteld werden Bruiseldonk, Luitenakker en Balisboom. Op kritische vragen van partijen werd ter verdediging aangevoerd, dat de namen zeer zorgvuldig gekozen waren uit voorstellen, die indertijd ingebracht zijn door de heer Remery, “die een betere kijk had op de geschiedenis van Someren, dan menigeen hier in de raad”.
...lees in De Vonder...(bladzijde 10)
Behelp
Via de Wolfsberg, Voorste Heusden, Middelste Heusden, Achterste Heusden kom je in de Behelp. Hier staan de laatste hoeven van Asten aan de oude route naar Nederweert. In dit artikel ga ik op zoek naar een verklaring voor Behelp. De oudste schriftelijke getuigen zijn: [1435] hoeve Behelpe, [1471] hoeve Behelpe op Hoesden....lees in De Vonder...
(bladzijde 6)
Boksenberg
Het is even wennen, een berg begroeid met boksen. Een waslijn behangen met ondergoed en broeken wapperend in de wind ergens op een hoger gelegenveld in de buurt van een hoeve? Zou dit tafereel in de verte de indruk kunnen wekken van één met boksen begroeide berg? Lees verder hoe dit afloopt...
...lees in De Vonder...(bladzijde 4)
De Bleeken
Op dit moment worden in opdracht van de gemeente Asten, werkzaamheden uitgevoerd voor herstel van DE BLEEKEN in de Dennendijkse bossen. Dit verhaal wil vooral een zoektocht zijn naar de betekenis van het woord BLEEK. Wanneer ik iemand van mijn generatie vraag naar de betekenis van bleek, dan krijg ik steevast het antwoord: een klein grasveldje in de tuin waarop de witte was gebleekt wordt. Op de vraag wat dan bleken is komt het antwoord: lichter van kleur of witter laten worden.
...lees in De Vonder...(bladzijde 8)
De Rùjk
Het was Piet Aarts die tijdens de vergadering van de toponiemen-werkgroep deze naam ter tafel bracht. Hij zocht een verklaring voor De Rùjk. Er waren vooral veel twijfels over de spelling, maar een oplossing voor zijn probleem kwam niet in zicht. Hij plaatste deze naam ter hoogte van het kasteel bij het betonnen bruggetje over de Voordeldonkse Broekloop op Voorste Heusden, met de aantekening dat er begin 1900 een houten brug lag.
...lees in De Vonder...(bladzijde 11)
Den Drank
Dit verhaal gaat over een grenspaal, die ooit de grens markeerde tussen Asten en Vlierden, waar het vee zich kon laven aan het water uit de Peel, op een plaats waar een voetpad de Astense Aa overstak. Hendrik van Cuyk, heer van Asten erkent in een giftbrief [1367] het recht van de Astenaren op het gebruik van de Astense gemeynt.
...lees in De Vonder...(bladzijde 7)
De Rockenbergh
Er bestaan niet alleen oude vergeten groenten zoals pastinaak, schorseneren, aardperen enzovoort, maar ook oude vergeten toponiemen. Toponiemen die al vóór 1500 voorkwamen, maar in de afgelopen paar eeuwen in de vergetelheid zijn geraakt. Het gaat in dit geval om Rokkenberg, een toponiem dat al voorkomt in [1382] als, een ijnde by rockkenberghen het rockenberch hekken. Er is later zelfs een straatnaar genoemd, de Rockenberchstraet[1533].
...lees in De Vonder...(bladzijde 10)
Lielaer Liender
Waarom is toveraar een raar woord en luisteraar niet? Waarom is Hendrik een typisch Nederlandse naam? Wat heeft dat met Lielaer te maken? Wat betekent Lielaer? Bent u nieuwsgierig geworden? Deze en meer antwoorden vindt u in dit artikel.
...lees in De Vonder...(bladzijde 7)
Packador
Tennis is mijn favoriete sport. Om die reden ben ik dikwijls bij TV Packador te gast geweest. Deze naam intrigeert mij overigens al heel lang. Ze werd voorgesteld door registrator André Remery toen in Someren-Dorp een nieuwe tennisclub werd opgericht. Bij deze keuze was hij uitgegaan van de historische benaming van gronden rond het nieuwe tennisveld.
...lees in De Vonder...(bladzijde 4)
Scorkene
In een boek over Lierop kwam ik de grenspaal Scorkene of Scureken tegen. Ik kreeg totaal geen beeld bij deze naam. Samenhang met schortje, schurk boef, wrijfpaal of scheurtje ligt niet erg voor de hand. Schuurtje zou misschien nog kunnen. Dit verhaal wil een beeld scheppen bij deze naam.
...lees in De Vonder...(bladzijde 15)
Ten Parre
In het boek Asten 800 is een voor Asten belangrijke ontdekking wereldkundig gemaakt. Namelijk, het goed Ten Parre moet gelocaliseerd worden in het dorp ongeveer bij de kerk. Voorheen dacht men dat dit goed in de omgeving van de Slotweg op Ostade lag.
...lees in De Vonder...(bladzijde 10)
Trimpert
Mij werd gevraagd of ik wist wat het toponiem Trimpert betekent. Eerlijk gezegd, mij klonk het niet bekend in de oren. Alleen in de dorpen Asten, Mierlo en Liessel heb ik deze naam gevonden. Voor Asten en Mierlo kwamen de kadasterkaarten van het Aezel-project goed van pas. Voor Liessel waren de resultaten van historisch onderzoek op de Peelland-site van het SAS een belangrijke bron van informatie.
...lees in De Vonder...(bladzijde 5)
Verhyndert Hindert
Familienamen gaan dikwijls terug op voornamen, beroepsnamen en plaatsnamen, maar ook een belangrijk aantal verwijst naar gebiedsnamen. Ditsoort namen begint meestal met van de, van der ofvan den. De aanhef van der wordt dikwijls samengetrokken tot ver. Het leek mij interessant om een naam te onderzoeken die betrekking heeft op Asten.
...lees in De Vonder...(bladzijde 17)
Ommel
Het toeval wil dat ik van Ommel uit de periode 1352-1402 ook enkele oude vermeldingen heb:
1381 Oymel (= Oiimel), Omel en Oumel (= Oiimel) (de verloren puntjes op de ‘u’ toegevoegd).
Verder nog 1518 Oemell, 1530 Omael, 1648 Clooster Ommelen, 1740 Ommelen of Ommel, 1846 Ommel, Omel of Ommelen.
De drie vermeldingen 1381 Oymel, Omel en Oumel zijn drie vormen met een ‘lange o’.
Er is iets dat ik nog niet gevonden heb bij de vermeldingen van Ommel, een persoonsnaam.
Omdat de [d] tussen twee klinkers moet hebben gestaan, komen volgens Huizinga alleen Audo, Odo en Od daarvoor in aanmerking....
(de onderstaande link werkt nog niet)
Heemhuis, Molenstraat 10, 5711 EW, Someren
Open voor bezoekers op dinsdagochtend van 9 tot 12 uur en op donderdagavond van 19 tot 21 uur (0493) 472 423
hkkdevonder@xs4all.nl
Archeologiehuis, Molenstraat 14, 5711 EW Someren
Open na afspraak, bel hiervoor Jacques van Ooijen op 06-36 14 12 02 of mail
gewoonjacques@gmail.com
Deze website maakt geen gebruik van cookies
XSSMMDLGXL